1. Roma imparatorluğu'ndan kalan güç boşluğunda ortaya çıkmış olan, 8 ve 9. yüzyıllarda feodal pratikler görülse de asıl dönemini 11-14. yüzyıllar arasında yaşamış, toprak mülkiyetine ve genel olarak toprak kaynaklı ilişkilere sahip yönetim biçimi.
Feodal sistemde, merkezi otoritenin gücü sınırlıdır, feodal lordlar manor adı verilen kendi topraklarını özerk bir şekilde yönetirler. Feodalitede, siyasal hayatı belirleyen en önemli kavramlar vassal-süzeren kavramlarıdır. süzeren koruyan, vassal korunan anlamına gelmektedir. bu iki grubun da birbirine karşı sorumlulukları vardır, mesela vassalın bağlılık yemini ettiği lordla birlikte fetihlere gitme vs gibi görevleri varken süzerenin de vassalına karşı eğer vassal ölürse onun mirasını düzenleme gibi görevleri vardır yani feodal ilişkilerde bir sınıf aslında tamamen daha alttaki sınıfın üzerinde egemen değildir, bu sınıfların birbirlerine karşı sorumlulukları vardır mesela kral da bütün ülkenin tek hakimi değildir sadece eşitler arasında birincidir; bir nevi kral asillerin süzerenidir diyebiliriz. ancak pek tabii sınıflı bir toplum yapısına sahiptir; aristokratlar, rahipler, burjuvalar ve köylüler olarak bu sınıfları özetleyebiliriz. birkaç istisna hariç (asker ihtiyacının doğması gibi) sınıf atlama ihtimali pek yoktur.
feodalitenin dayandığı yegane şey olan toprak, toplumsal ilişkilerin ve gelişmeninde temelinde yer alır. özellikle ağır sabanın bulunmasıyla başlayan süreçle (bkz: tarım devrimi ) beraber kuzey'in verimsiz çamurlu topraklarının tarıma elverişli hale gelmesi ve sabanın oluşturduğu arkların sağladığı drenaj sistemi tarımda önemli değişiklikler yaratmıştır. bu dönemde uygulanan üçlü rotasyon sistemi de yani toprağı yazlık, kışlık ve nadas olarak üçe ayırıp işlemek tarımdan alınan verimi %60 oranında artırmış, avrupa'da kıtlığı büyük ölçüde azaltmıştır ayrıca üçlü rotasyonla beraber yazın ve kışın
farklı tahıllar ektikleri için bu durum da tarımda çeşitliliğin artmasına neden olmuş, bu da ticaretin yaygınlaşmasına sebebiyet vermiştir. feodal sistemde topraklar serf adı verilen köylüler tarafından işlenir ve köylü lordun bu lordun topraklarını işlemek karşılığında lorda belli bir rant öder. bu rant 3 şekilde temin edilebilir; ayni, köylünün hasattan bir kısmını ürün olarak vermesi, angarya, köylü toprağın rantını haftanın belli günleri lordun demesne adı verilen topraklarını da ekerek öder ve nakdi, yakınlarda bir pazar vs varsa ürünü satarak nakit olarak öder. nakdi rant feodalitenin ilk yüzyıllarında çok tercih edilmese de, özellikle 14. yüzyılda ticaretin canlanması ve lordların gelir kriziyle beraber yaygınlaşmıştır. yine serflikle ilgili söylenmesi gereken şey, eğer bir serf toprağından kaçıp, kente gider ve bir loncaya kaydolup 1 yıl içerisinde de lordu tarafından bulunmazsa, özgürlüğünü kazanır ancak adı özgür köylü olur yani sınıfı yine aynı kalır (mesela osmanlı'da böyle değildir, reaya ne olursa olsun yakalanırsa toprağına geri iade edilir)
feodalitedeki bir başka önemli kurum ise kilisedir, kilisenin tuttuğu kayıtlar (doğum,vaftiz,evlilik,ölüm vb) tarihteki ilk nüfus kaydı örneklerinden olmasının yanı sıra, bu gruba zamanla büyük bir imtiyaz kazandırmıştır çünkü lordlar yahut kral bu kayıtları kullanmak için, kiliseye arazi vermiş, vergiden muaf tutmuştur böylece kilise hem imtiyaz kazanmış, hem de toprağını ve hazinesini genişletmiştir.
feodalitede, merkezi otoritenin zayıflığı Avrupa'nın bugün bildiğimiz avrupa olmasına; rönesans, reform ve aydınlanma gibi düşüncelerin kabul görüp, yayılmasına olanak sağlamıştır.
daha yeni siyasal tarih çalıştığımdan aklıma gelenlerin hepsini yazdım, daha hatırladığım olursa eklerim; sevgili (yazar: sutlukahve ) uktesiydi bu arada.
jenesaispas