608.
Arapça kökenli bir sözcük olan mültecinin Türk Dil Kurumu Güncel Sözlükteki karşılığı sığınmacı olarak veriliyor. Sığınmacı sözcüğüyse TDK Büyük Türkçe Sözlükte “Başka bir ülkeye veya yere sığınmış olan kişi, sığınık, mülteci; Yabancı bir ülkede iltica etmeden önce belirli bir süre kalan kimse.” şeklinde açıklanıyor. Ancak mülteci ve sığınmacı farklı anlamlara gelmektedir.
Türkiye’nin de taraf olduğu Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair 1951 tarihli Cenevre Sözleşmesinin YUKK md. 61 hükmünde mülteci, “Avrupa ülkelerinde meydana gelen olaylar nedeniyle; ırkı, dini, tabiiyeti, belli bir toplumsal gruba mensubiyeti veya siyasi düşüncelerinden dolayı zulme uğrayacağından haklı sebeplerle korktuğu için vatandaşı olduğu ülkenin dışında bulunan ve bu ülkenin korumasından yararlanamayan ya da yararlanmak istemeyen yabancılar ile bu tür olaylar sonucu önceden yaşadığı ikamet ülkesinin dışında bulunan, oraya dönemeyen veya dönmek istemeyen vatansızlar” olarak tanımlanır.
Mülteci sıfatının geçerli olabilmesi için dört özelliğin var olması gerekmektedir:
-Sadece Avrupa’dan gelenler mülteci statüsüne sahiptir.
-Mülteci statüsünde söz konusu kişinin yabancı olması ve vatandaşı olduğu ülkenin tarafından diplomatik olarak korumaması şartı aranır.
-Mültecilik bireyseldir, kitlesel olarak gelenler mülteci statüsü kazanamaz.
-İltica eden kişinin vatandaşı olduğu ülkede zulme uğrama riskinin haklı bir dayanağı (well founded fear) olmak zorundadır.
Türk Dil Kurumu, mülteci sözcüğünün karşılığını sığınmacı olarak verse de her iki kelime aynı anlama gelmemektedir.
Suriyeliler, Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu madde 91’e göre geçici koruma statüsüdür. Geçici Koruma Statüsünü, avrupa Birliği, Kosova krizinde Kosova Arnavutlarına 1951 Sözleşmesi kapsamında mülteci statüsü vermemek için geçici koruma statüsü tesis etmiştir. Çünkü, geniş kitlelerin mülteci olarak kabulü AB için bir tehdit olarak algılanmıştır.
bu kapsamda, Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 91. maddesine göre ülkesinden ayrılmaya zorlanmış, ayrıldığı ülkeye geri dönemeyen acil ve geçici koruma bulmak amacıyla kitlesel olarak sınırlarımıza gelen veya geçen yabancılar geçici koruma altına alınmıştır.
Geçici koruma statüsü, Suriyelilere Türkiye’de koruma sağlarken, şartlar düzeldiğinde vatanlarına dönmelerini zorunlu kılan bir statüdür.
İskan Kanunu Madde3/3’te “Türkiye’de yerleşmek maksadıyla olmayıp bir zaruret ilcasıyla muvakkat oturmak üzere sığınanlara sığınmacı denir”. ifadesine yer verilir.
Bu yüzden mülteci değil sığınmacı ya da geçici koruma kapsamında olanlar, demek lazım.
Burada da başka mecralarda da mülteci deniyor.
3 mayıs 2022 17:31
3 mayıs 2022 17:32