1. 1977 İran doğumlu, genç yaşına rağmen bilim dünyasında kendine kalıcı olarak yer edinmiş bir matematik dehası.
Matematiğe küçük yaşlardan itibaren ilgi duyan bir çocuk olduğu geçiyor kendisiyle ilgili kaynaklarda, her ne kadar çocukluk hayali yazar olmak olsa da. okul hayatında önceki öğretmeniyle şanssız birtakım tecrübeler yaşasa da, daha sonra matematiğe olan ilgisinin anlaşılması sonucu Okul müdürünün de yönlendirmesiyle, önce okul matematik olimpiyat takımına, daha sonra da ülkesindeki matematik olimpiyat takımına seçilmesiyle üst üste iki yıl (1994 ve 1995 yıllarında) madalyalar kazanmış.
Üniversite Eğitimini 1999 yılında İran’da bulunan Şerif Teknoloji Enstitüsü Matematik Bölümü'nde tamamladıktan sonra ABD'ye giderek, 2004 yılında Harvard Üniversitesi'nden matematik dalında doktora derecesi almış. daha sonra Stanford Üniversitesi Matematik bölümünde akademisyen olmasının ardından, 31 yaşında matematik profesörü olarak, Bu başarılarını 2009 yılında Amerikan Matematik Derneği'nden aldığı Blumenthal Ödülü ile pekiştirmiş bir isim.
aldığı ödüller arasında adının duyulmasını sağlayan ve yalnızca 40 yaş altındaki Matematikçilere veriliyor oluşunun da etkisiyle, matematik alanında oldukça önem arz den 2014 yılında kazandığı Fields madalyasının yeri elbette ayrıdır.
Çünkü aldığı bu ödül, Güney Kore'de düzenlenen Uluslararası Matematikçiler Kongresi'nde yaptığı konuşmayla, 'Fields Madalyası' ödülünü alan ilk kadın matematikçi olarak tarihe geçmesine neden olmuştur.
Kendisine ödül getiren konu da Riemann Geometrisi olarak bilinen, en yalın ifadeyle hiçbir doğrunun birbirine paralel olmadığı varsayımıyla bilinen küresel geometriyle ilgili.
Kendisine Fields Madalyası ödülünü getiren çalışmasında yaptığı şey kısaca şu şekilde ifade edilebilir sanırım. Riemann yüzeylerindeki sarmallar ve de şekiller, matematiksel anlamda yalnızca bir reel bir de sanal olacak şekilde ifade edilerek tanımlanan karmaşık sayılar yardımıyla analiz edilebiliyor. Bu nedenle de Riemann yüzeylerinin kendine özgü şekilleriyle oluşturulan geometrilerin haritalandırma yöntemini kullanarak, bu sayede ortaya çıkan yeni alanları hesaplama imkanı elde etmiş.
Uzun süredir ABD'de yaşayan ve çalışmalarını orada sürdüren matematikçi, öklid Geometrisinden ayrışan (kısaca bir doğrunun düz olması gerekmeyen, uzatıldığında bile birbirini kesmeyip bu yüzden de eşit uzaklıkta kalmaması mantığı hakim olan) hiperbolik geometri alanında, bunun yanında simplektik geometri ve Teichmüller teorisi gibi konular hakkında da çalışmalar yürüttüğü biliniyor.
Meryem Mirzakhani 3 yıldır tedavi gördüğü meme kanseri hastalığıyla mücadelesini ne yazık ki iki gün önce kaybetti. Ondan geriye, aldığı ödüller ve adını büyük harflerle yazdıran başarı dolu, bilimle uğraşan, bilime ilgi duyan birçok kız çocuğuna örnek olacak türden bir yaşam ve bir de küçük bir kız çocuğu kaldı.
özellikle bilim alanında, hele ki matematik gibi erkek egemen bir dalda elde ettiği başarıların yanında, okuduğum kadarıyla da İran'daki devrim sonrası baş örtülü olmayan kadınların gazetelerde yer alamaması kuralını da ölümüyle yıkan isim olmuş aynı zamanda. kendisiyle ilgili ölümünün ardından kaleme alınmış, şu köşe yazısı beni oldukça etkiledi.Henüz okumamış olanlar vardır belki diye de paylaşmak istedim.
nilll