1. aşırıya kaçmış korku,endişe ve yersiz şüphelerdir. kişinin bir olay karşısında o olayın çok farklı şekillerde gelişmiş olabileceği ile ilgili, hayalürünü,olumsuz düşünceleridir. çoğu zaman şizofreni ile birlikte görülürken bazı durumlarda psikotik olmayan hallerle de birlikte görülebilir.
paranoya belirtileri gösteren kişiler sürekli kendilerine komplolar kurulduğunu, insanların onlara düşmanlık ettiğini, takip edildiklerini, haklarında sürekli kötü konuşulduğunu vb düşünürler. bu hezeyanları konusunda bilinçsizce üstlerine gitmemek gerekir.
Paranoyanın en bilinen türleri aşağıdakilerdir:
Kötülük paranoyası: Kişinin çevresini düşman olarak görmesi
Hak iddiası: Kişinin sürekli hakkının yendiğini, komplo kurulduğunu iddia etmesi
Keşif hezeyanlı paranoya: Yapılmış olan keşiflerden birinin kendi keşfi olduğunu iddia eden kişilerdir. Ya da uçuk bir keşif yaptıklarını iddia ederler.
Büyüklük paranoyası: Bu kişiler peygamber olduklarını, mehdi olduklarını ya da insanları kurtaracak biri olduklarını iddia ederler. Bu kişiler telkinle etrafına birçok insanı toplayabilir. Dikkat çekmeyi başarırlar. Bilinçsiz insanları peşlerinden sürüklerler. Kendisine engel olmak isteyenlere zarar verebilir, tecavüz edebilirler. İnsanlarla miting yapar, gösteriler düzenlerler. Bu kişiler bazı durumlarda büyük bir lider konumuna gelebilirler. (bir yerden tanıdık geliyor mu?)
Kıskançlık paranoyası: Sürekli aldatıldıklarını düşünürler. Eşinin, sevgilisinin ihanetini ispat etmek için delil peşinde koşar, herkesten şüphe ederler. Sonucunda cinayetlerin bile işlendiği görülür. (buna da "seven kıskanır" diyen ayrıca incelenmesi gereken türler var)
ukte (yazar: lilithkrema)
(link: http://www.psikolojik.gen.tr/paranoya-nedir.html kaynak)