1. aralık 1922'de, rusya sfsc transkafkasya sfsc belarus ssc ve ukrayna ssc ile birlikte kurulmuş bir birliktir. kapitalist restorasyon ile 1991 yılında rejimi, adı, bayrağı, sınırları ve sahip çıktığı değerleri değiştirilmiştir.
toplumsal bir tabanla iktidara oynamış başarısız bir proletarya diktatörlüğü denemesidir. kurulmasına temel olan hareketin, toplumu iktidara yönelten toplumsal bir devrim mi, yoksa toplumun siyasetle bağını kesip, despotik bir rejimin önünü açan bir parti darbesi mi olduğu tartışmalıdır. proletarya diktatörlüğünü, kapitalizm ve sınıfsız-devletsiz toplum arasındaki bürokrasiyi ortadan kaldırma olarak tanımlarsak, bu tanım, sovyetler birliğinin, bir devlet, hem de bir işçi devleti olma iddiasına bile doğru düzgün sahip olamayacağını, sosyalist ise yapısı gereği olmadığını ortaya koymaktadır. sscb'nin rejiminin bugün bir çok kaynakta, "socialism with soviet characteristics" olarak tanımlanmasının sebebi de budur. türkiye'nin bu ülkeden yıllar boyu "anaaa gomünisssler" diye korkması sanırım kendilerini de epey bir güldürmüştür. çünkü sovyetler birliği bile kendi sosyalist kimliğini asla dünyanın geri kalanının önemsediği kadar önemsememiştir. açıkçası sosyalizm bir nevi yayılmacı heveslerine kılıf olmuştur. dış politika söylemlerinde sosyalizm sadece cila olmuştur, dış politikası asla troçki'nin hayalindeki gibi "sosyalizmi yayalım, devrimi yayalım, kapitalistleri dünyadan silelim" düşüncesi etrafında gelişmemiştir. "ben bütün sosyalist devletlerin anasıyım" diye kendini tanımladığında, dünyanın izleyemediği doğu avrupa'daki uydu devletlerinde, hatta uydu devletlerini bırakın kendi halkı üzerinde bile çok çok sert bir hüküm yolunu tercih etmiştir.
ukte: femme
pinkoplaque