1. eski türk inanışındaki ana tanrıça. doğum ve bereketin sembolü en önemli kutsal varlıktır.
yaşam ağacının sahibidir. sadece insanların değil hamile olan hayvanları ve yavrularını da korur.
Umay, bir çocuk doğacağı zaman oraya varır ve gök alemindeki Süt gölünden getirdiği bir damlayı çocuğun dudaklarına sürer, böylece ona bir ruh vermekte, 3 gün boyunca anne ve çocuğu korumaktadır.
Çocuğun gülümsemesi, Umay'ın çocukla birlikte olduğu anlamına gelmektedir. Umay uzun süreli çocuğun yanından ayrılırsa çocuk hasta olur. Savunmasız çocukları, güçsüzleri, kadınları zalimlere karşı koruduğuna inanılır.
gümüş saçları olan çok zarif bir tanrıça olarak tasvir edilir. orhun kitabelerinde adı geçer ve sarı renkle özdeştirilir. sarı kız, sarı gelin tabirlerinin kendisinden yola çıkarak geldiği düşünülür.