öğrenilmiş çaresizlik

1. kişinin bir durumu değiştiremeyeceğine olan inancı.

örnek vereyim: bir fil küçükken ayağından zincirle bir direğe bağlanır. fil bu zinciri kırıp kaçamaz. daha sonra büyüdüğünde artık o zinciri kırabilecek güce ulaşmış olsa bile, kıramayacağına inandığı için kırmayı denemez.

kendi hayatımda gördüğüm öğrenilmiş çaresizlikler ise: bu toplum değişmez, bu devran böyle döner, kimse yapamamış sen mi yapacaksın...gibi. artık toplumla ilgili hemen hemen hiç umudum kalmadı. resmen bir öğrenilmiş çaresizlik örneğiyim. toplumun medeni ve birbirine saygılı bir seviyeye ulaşmasını ummaktansa medeni ve saygılı bir ülkede yaşamak istiyorum artık. çünkü anladım ki bir tane ömrüm var ve bu ömrüm yetmeyecek toplumu değiştirmeye.

ukte sahibi: (yazar: enkurusuislakmendillerin)

2. size de çok tanıdık gelmiyor mu ? çocuk yetiştirirken bile çocuğa yapabilirsin demekten çok yapamazsın deniliyor (( yasak olan şeylere denir yapamazsın diye benim demek istediğim bunu yapabilecek zekan,yeteneğin yok anlamında))

büyüyoruz hala yapamazsın. okulda bile hayallerini söyleyen çocuğa öğretmen dudak kıvırıyor yapabilir misin ki diyor.

evde anne baba yaşınız kaç olursa olsun sen şunu yapamazsın ki yok yok bu o kadar gelişmedi modunda olabiliyor. -eh anne kendi çocuğumu büyütürüm zorlasam-

olgunlukla karıştırılıyor hepsi. yeteneksizsin,o kadar zeki değilsin. hep alt metinler bu . bunlarla büyüyen çocukta evet yapamam ben demeye başlıyor. öğreniyor . kendini eksik,yeteneksiz görüyor.

yapmayı istediğim çoğu şeye artık umutsuz bakıyorum. oysa ki çok şükür sağlıklıyım aklım var zorda kalmayacağım maddi durumum var. yani bir insanın bir şeyleri başarması için gereken her şey var değil mi ? ama işte toplum öğretmiş bir kere yapamazsını .

ben bunu konservatuar sınavlarında yaşadım. sözde destek olacak ama beni kötü olasılığa da hazırlayacak. girmen çok zor,kaç kişi giriyor o sınava, 5 kez sınava giren varmış, e hadi dene de şansını ama zor.

tişikkirlir tirkiyi

3. seligman'ın köpek deneyinde ortaya çıkardığı davranış biçimidir.

denek ve kontrol grubu olarak ikiye ayrılan köpek gruplarına elektrik verilir, denek grubu hiç bir şekilde elektriği kesemezken (gizlinot: 30 saniyede bir elektrik otomatik olarak kesilmektedir), kontrol grubunda bulunan bir butona bastıkları taktirde köpekler elektrik şokunu kesebilmektedirler.

bu koşullama sağlandıktan sonra iki grup bir araya getirilerek arasından çit geçen bir başka kafese konarlar, çitin bir tarafına elektrik verilirken diğer tarafına verilmez. köpeklerden beklenen davranış, kaçıştır ancak kontrol grubu bu davranışı gösterirken denek grubu göstermez ve kafesin köşesine oturup verilen elektriğin kesilmesini bekler.

buna öğrenilmiş çaresizlik adını verir seligman, derslerde ilk anlatıldığında diğer bütün hayvan deneylerinde yaşadığım dehşeti yaşamıştım.

biz bunu zaten günlük hayatımızda yaşamaktayız, aynen (gbkz: klasik koşullama)da olduğu gibi