cayma hakkı

1. Günlük hayatımızda kullandığımız cayma hakkı kavramı internet alışverişleri ile hayatımıza giren ve çoğunlukla iade süreçlerinde karşımıza çıkan sözleşmeden dönme hallerinden biridir. Detaylı araştırıldığında ise cayma hakkı kavramının daha birçok sözleşme tipinde karşımıza çıktığını görüyoruz. Ancak genellikle tüketici olarak bizi en çok ilgilendiren online alışverişlerde, yani mesafeli satış sözleşmelerinde karşımıza çıkan cayma hakkı kavramıdır. Ben de bunun üzerinde durmaya çalışacağım.

Öncelikle yukarıda değindiğim üzere internet yahut telefon yolu ile yani bizzat dokunup görmeden yaptığımız her türlü satın alma işlemi mesafeli satış sözleşmesi hükmündedir. Tüketici kanunu bu sözleşme tipini gerçekten de tüketiciyi koruyacak şekilde düzenlemiş. Detayları incelemek isteyenleri ilgili kanunun 48.maddesine davet ediyorum.

Birçok instagram hesabı ve yeni yeni keşfettiğim butik internet sitelerinde iade kabul edilmediği yalnızca değişime izin verildiği yönünde açıklamalar var. Bu açıkça kanuna aykırı bir uygulama. Kanun der ki “Tüketici, on dört gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin sözleşmeden cayma hakkına sahiptir.” O halde kimsenin bu hakkı bize tanımasına gerek yok çünkü biz kanundan düzenlemesi sebebiyle bu hakkın doğrudan sahibiyiz. Devamında da der ki “Cayma hakkının kullanıldığına dair bildirimin bu süre içinde satıcı veya sağlayıcıya yöneltilmiş olması yeterlidir.” O zaman 14 gün içinde ürünü iade etmiş olmamız şart değil ancak ben bu ürünü iade edeceğim şeklinde bilgiyi doğru kanallarla satıcıya iletmemiz şart.

Geldik iade yokçu tiplere, başka bir deyişle iade ❌, iade ⛔️. Kanun diyor ki uzaktan satış yapıyorsan alıcıyı cayma hakkı konusunda bilgilendireceksin. Bilgilendirmiyor musun o zaman al sana dizenleme. “Satıcı veya sağlayıcı, cayma hakkı konusunda tüketicinin bilgilendirildiğini ispat etmekle yükümlüdür. Tüketici, cayma hakkı konusunda gerektiği şekilde bilgilendirilmezse, cayma hakkını kullanmak için on dört günlük süreyle bağlı değildir. Her hâlükârda bu süre cayma süresinin bittiği tarihten itibaren bir yıl sonra sona erer.” Yani diyor ki sen alıcıya cayma hakkını bildirmezsen ve alıcı sonradan bu duruma ayarsa ben ona bir yıl daha süre tanıyorum sözleşmeden dönmesi için. Yerinde olsam bilgilendiririm.

Daha birçok detay üzerinde konuşabiliriz ancak pratikte bu kadar bilginin yeterli olacağını düşünüyorum. Bir butikten alışveriş yaptınız iade istediniz onlar da aa ama iade yok bizde mi dedi. Çat diye açıyorsunuz kanunu 48.maddeyi kopyala yapıştır yapıyorsunuz, iadenizi alıyorsunuz. Karşınızdaki mırın kırın ediyorsa hop tüketici hakem heyetine. Aman ben uğraşamam yok, uğraşın. Ben tercihen dürüst satıcıya para kazandırma peşinde olduğumdan cayma hakkımdan açıkça bahsedenleri tercih ediyorum ama haklarımın farkındayım, peşindeyim.

Cayma hakkınızı kullanmak için ürünün ayıplı olmasına beden uymamasına vs gerek olmadığını da belirteyim. Hiçbir gerekçe göstermeksizin sırf canınız öyle istediği için cayma hakkınızı kullanabilirsiniz. 

Ukte veren (yazar: Morfelisia)

Edit: kendimce bir yanlış anlaşılma ihtimalinin önüne geçmek isterim. Bu hak iade hakkıyla karıştırılmamalı. İade hakkı kanunda sadece malın ayıplı olması halinde biz tüketicilere tanınan bir hak. Onun dışındaki durumlarda satıcı isterse size bu hakkı ayrıca tanıyabilir. O yüzden cayma hakkınızı kullanmak isterseniz satıcıya ben cayma hakkımı kullanmak istiyorum diye açık bir beyanda bulunmak elinizi daha güçlü yapacaktır. 

2. Cep telefonu, akıllı saat, tablet, bilgisayarlar için ayıplı ürün haricinde neden ile bu ürünlerin cayma hakkı kaldırıldı. Bu ürünleri ve diğer tüm ürünlerin iadesinde ise iade masrafı tüketiciye bırakıldı. Eğer ürün ayıplı ürün kapsamında iade olursa ve tüketici talep ederse iade ücreti iade edilecek.

Sermaye yoluna vatandaşı yolmasına destek devlet tarafından tam gaz devam ediyor.

3. Kargo ücretlerinin beş katına çıkması sebebiyle beklenen oldu ve iade kargo masrafı artık tüketiciden talep edilebilecek. 

Birkaç konuyu kısaca yazmak istiyorum. 

-bu değişiklik 1 ekim itibariyle yürürlüğe giriyor. O tarihe kadar sizden iade masrafı talep edilemez.

-1 ekimden itibaren sizden iade masrafı talep edilebilmesi için siparş öncesi ön bilgilendirme formunda iade masrafının size ait olduğu ve tutarı yazıyor olmalı. Siparş vermeden önce buna mutlaka bakın.

-iade masrafı aynı sipariş için ödediğiniz teslimat masrafını geçemez. Yani bir üst sınırı da var.

Buna biraz da aman alayım iade ederim, üç bedenini de alayım iade ederim diye diye kargo sektörünü kaosa sürükleyen yurdum insanının sebep olduğunu düşünüyorum.

Tek iyi yani internet alışverişleri için mağazadan iade seçeneği olan markalar artacaktır ve benim gibi kargoya gitmeye vakti olmayan beyaz yakalılar için bu çok iyi olur.