füruğ ferruhzad

1. İran'ın 20. yy'da yetiştirdiği en önemli kadın şairlerindendir. 5 ocak 1935'de tahran'da doğmuştur

bir şiirinde aşık olduğu adama "vücudunun hatları, benim giysim." demiştir. daha ne olsun?

bir diğer şiirinde ise kendisine şu şekilde seslenmiştir:

"yapamazdım, artık yapamazdım

yolun inkârından geliyordu ayak seslerim

ve umutsuzluğum daha büyüktü ruhumun direncinden

ve o bahar ve o yeşil evham

penceremin önünden geçen gönlüme

"bak" diyordu

"yol almamışsın hiç sen, batmışsın."

okuyunuz, okutturunuz.

2. “Ne tuhaf bir dünya.

Kimsenin işine karışmıyorum.

Kimseyi incitmiyorum ve

her an kendimleyim, böyle olunca herkes beni

kurcalıyor..”

3. en sevdiğin şairlerdendir, belki de en sevdiğimdir kıyas yapamıyorum sevdiklerim arasında.

tamamen bir kadındır furuğ ferruhzad, tamamen tutkulu, tamamen isyankar, tamamen yasaklı. acıyla yoğrulmuş yüreği, kalemi, hayatı.

furuğ şair bir kadın değildir, şiir kadındır. şiir gibi yaşar, ortadoğu toplumunun kadına bakış açısına inat o en uç şeyleri şiirlerine cesaretle dize dize işler.

ölümü trajiktir, hayatı trajiktir, aşkları trajiktir. iranlı cüzzam hastalarını anlattığı kara ev filmiyle ödüller kazanmıştır. ayrıca rüzgar bizi sürükleyecek nasıl bir şiir başlığıdır, bir şiir başlığından itibaren sarsar mı insanı, ahh ne kadınsın sen füruğ, kırmızı gül şiirinde hamile olmayı o denli güzel anlatır ki gebeyim ben gebe gebe gebe!!! diyerek heyecanını mutluluğunu siz de paylaşırsınız, o esnada çocuk yapasınız gelir :)

en sevdiğim şiiri de şudur: furuğ ferruhzad-yeniden doğuş

Tüm varlığım benim, karanlık bir ayettir

seni, kendinde tekrarlayarak

çiçeklenmenin ve yeşermenin sonsuz seherine götürecek.

Ben bu ayette seni ah çektim, ah

ben bu ayette seni

ağaca ve suya ve ateşe aşıladım!

ilk iki kıtasıdır. sen bu ayette ahh çektin furuğ da bize de fena ahh lar çektirdin gece gece :))

** şiirleri dümdüz okunurken yahu ne diyor bu cümle nerede başlıyordu hangi metaforu simgeliyordu diyebilir, yadırgayabilirsiniz. yalnız iran şiirlerinin ritim duygusu ve türk şiirinden oldukça farklı olan uyak- hece ölçüsü vs. vs. yapıları size bunu hissettirir. demem o ki, şiirleri layığını genelde iyi okuyucuların dilinde bulur, ritim duygusu gelişkin şiirlerin kadınıdır.

4. 'birbirimizde ağlamıştık

birbirimizde sıradan anlar boyunca bir olmayı

deli gibi yaşamıştık ' demiş bir kadın.

5. "Ah!

Budur benim payıma düşen.

benim payıma düşen; bir perde asılmasının benden aldığı gökyüzüdür." derken çok güzel anlatmamış mıdır, bir kadının iç sızısını.

"kuş ölür, sen uçuşu hatırla." derken, sezmiş miydi genç yaşında öleceğini...

6. Çekiniyorum şiirlerini okumaya. Süslüde başlığına tıklamamaya çalışıyorum. Çünkü yüzeyde kalmanın tek yolu bu.

Hangi yaşta ölürsek ölelim,

Tamamlanmamış cümlelerimiz olacak.

7. yalnız, güzel ve cesur kadınların ömrü kuş kadar oluyormuş bu coğrafyada. durup durup buralardan geçmiş güzel kadınları özlüyorum yakın zamanda bir buluşma mı var acaba? yaşanamışlıklar beni hep çok üzer yaşayıp pişman olmak başka acaba bir şansı olsa nasıl olurdu bilememek çok başka .

ölmeden hemen önce gün gelip kendi evinde garipsenmeyeceği, kucaklanacağı günü mü gördü yoksa oğluna sarıldığını mı acaba?

8. 20. yüzyılın en önemli şairlerinden biri. iranlı füruğ iyi bir aileden gelmiş ve iyi bir eğitim almıştır.

şair olduğu kadar yazardır, ressamdır, yönetmendir ve oyuncudur. kısa hayatına modern iran edebiyatının en önemli şairlerden olacak kadar güzel eserler bırakmıştır. adı ışık anlamına gelir.

aşık olarak 16 yaşında evlendiği kocasından boşandığında iran şeriat kuralları gereği oğlu kamyar'ın velayetini de babasına verilmiştir. bunun tesellisini Füruğ cüzzamlılar evinde tanıştığı bir çocuğu evlat edinerek bulmaya çalıştı. 32 yıllık hayatında çokça sevmiş, çokça hayal kırıklığına uğramış ve dolu dolu yaşamış ve çok yalnız kalmış cesur kadın.

5 kitap yazmış ve Ev Karadır isminde bir belgesel çekmiştir. 1967'de stüdyosuna doğru giderken karşısına çıkan okul arabasına çarpmamak için direksiyonu kırdığında arabasından fırlayarak hayatını kaybetmiştir. farsça yazdığı aşk ve yalnızlık şiirleri kuşlar gibi hafif, şarkılar kadar sesli ama toprak kadar sadedir.

babasına yazdığı mektup da onu hiç anlamadıklarını, sadece aşk romanları okuyan ve hayale kapılan bir kadın olmadığını ve kendisinin de dans eden, dedikodu yapan, dikiş diken normal kadınlardan olmak istediğini ancak olamadığını; bu dünyaya iz bırakmadan gelip gidenlerden olmak istemediğini anlatır ve ben onun bu satırlarını okuduğumda ilk defa sonunda nefes alıyormuşum gibi hissetmiştim. benim sesim olmuş, konuşuyordu. belki başkalarının da sesi olur.

şiirlerinden sevdiğim parçalar:

"tanrı bana zulmetti. çünkü, bana da diğer kadınlara verdiği beklentileri ve arzuları verebilirdi ve vermedi.''

"başsız çocuklar doğdu

gebe kadınlardan.

koştular mezarlara sığındılar

beşikler

utançlarından"

"ey kanımın bataklığının altın balığı

hoş olsun sarhoşluğun beni içiyorsun

sen, grubun menekşe renkli vadisi

günü bağrına basıp karartıyorsun "

penceremin önünden geçen gönlüme

"bak" diyordu

"yol almamışsın hiç sen, batmışsın."

"ben geometri dersini delice seven bir öğrenci kadar yalnızım"

"keşke bir güvercin olsaydım,bu dünya sevmek için çok küçük"

ve tabi ki en sevdiğim; " kuş ölür sen uçuşunu hatırla"

9. 'şayet birgün ey gökyüzü

kanatlanırsam bu sessiz evden

ağlayan çocuğa nasıl derim

tutsak bir kuşum vazgeç benden'

10. her şiiri içimi yakar, her dizesi. tıpkı yazarken onun da içini yaktığı gibi. bir kendisi bir de birhan keskin, bir kadın nasıl haykırır acısını göstergesi olmuşlardır.