1. john nash, tam adıyla john forbes nash, 1928 yılında viyana'da doğmuş ve bu yıl mayıs ayında aramızdan ayrılmış amerikalı matematikçidir. oyun teorisini dünyaya kazandıran bu dahi adam, daha 30 yaşındayken şizofreni belirtileri göstermeye başlamış ve hayatının geri kalanını bu hastalıkla mücadele ederek geçirmiştir. ayrıca 2009 yılında da kalp krizi geçiren nash'in ölüm sebebi ise hastalıklardan değil,talihsiz ve beklenmedik şekilde eşiyle birlikte geçirdiği trafik kazası olmuştur.
aynı zamanda hayatının anlatıldığı ve başrolünde russell crowe'un yer aldığı " a beautiful mind (akıl oyunları)" isimli çok başarılı bir film mevcuttur.
kısa bilgi: oyun teorisi nedir? oyun teorisi, bir bireyin başarısının diğer bireylerin seçimlerine bağlı olarak gerçekleştiği stratejik durumlardaki davranış biçimlerinin açıklandığı teoridir. çok basit ve anlaşılır haliyle filmden örnek vermek istiyorum.
---spoiler---- çok spoiler---
barda adamlar oturuyor. bir tane de sarışın kadın geldi bara. ardından da kadının yanına arkadaşları geldi filan. adamların hepsi sarışın olan kadını istiyor. ama adam sayısı çok, ve sadece bir sarışın kadın var. adamlar diyor ki "adam smith 'her birey kendi çıkarını maksimize ederse toplum çıkarı da maksimize olur' diyor, hepimiz sarışına yürüyek, artık hangimizi seçerse öbürleri kusura kalmayacak". ama nash diyor ki "smith eksik beyler!". nash'e göre eğer hepsi aynı anda o kadına giderse birbirlerinin önünü keserler ve kimse sarışını alamaz, e diğer kadınlar bu olaydan sonra ikinci tercih olmak istemeyeceği için adamlara pas vermez. yani tüm adamlar afedersiniz armut gibi kalır. ama kimse sarışına gitmezse, her biri bir kadına yönelirse, kimsenin önü kesilmez, hiç kimse eşsiz kalmamış olur. yani fayda maksimum. buna da "nash dengesi" deniyor. yani bu dengeye göre "her koyun kendi bacağından asılmıyor". diğer oyuncuların hem kendi faydasını düşünerek, hem de birbirinin faydasını düşünerek stratejik biçimde hareket etmesi ve ona göre pozisyon alması lazım ki herkes faydasını maksimize etsin. herkes mutlu olsun.
--spoiler---- çok spoiler----
mevzu bundan ibaret. eyyorlamam bu kadar.(ybkz: swh)
arkamdabirseyvarmi