oidipus kompleksi

1. günlük dilde (gbkz: ödip kompleksi) olarak da zikredilen; erkek çocuğun anneye karşı bizim anlayamayacağımız şekliyle cinsel istek duyduğunu iddia eden psikoloji öğretisidir.

çocuk fallik döneme geldiğinde babayı kendine rakip görmeye başlar ve bunun üstesinden gelebilmek için baba gibi davranmaya başlar, amaç anne karşısında "baba" olabileceğini göstermektir. rol model alma olayının bu şekilde başladığını iddia eder.

literatürden süzebildiğim sadelikte anlatabileceğim budur :)

tersi için (gbkz: elektra kompleksi)'ne göz atabilirsiniz

ukte (yazar: tiraje)

2. Türkiye de malesef çok yaygın bir şekilde görülür ödipal kompleks. Anne ve oğul arasındaki babadan ayrı ittifak kurulması, annenin küçüklükten beri "aslan oğlum büyüyünce bana bakacak, erkeğim, yakışıklım, aşkım" gibi kelimeler kullanması, annenin babayı salonda yatırarak yada oğluyla beraber uyuyarak çocuğu ikame koca gibi hissettirmesi bu kompleksi tetiklediği gibi zaten doğal süreçte var olan idealize edilen kadın imajını da stabil olarak çocuğun benliğine oturmaya başlar. Kadın her hakaret işittiğinde oğluna koşar, her kötü hissettiğinde oğlunda alır soluğu, çünkü ondadır kurtuluşu ve o mükemmel adam olacaktır büyüyünce. Ve işin kötü yanı kadında içten içe benimser bu durumu hatta ondandır yüz yıllardır kaynana hakkında söylenen deyimler, sözler hatta yazılan şarkılar. Çocuk anne tarafından beslendikçe, daha da patolojik bir durum çıkar ortaya. Her gördüğü kadını seks objesi gören fuckboylar gibi, asla bir kadınla yetemeyen erkekler, sürekli onaylanmak ve egosu okşanması gereken, onure edilmek istenen erkekler gibi...

Doğal işleyişte çok normaldir, çünkü bebekler haz ve agresyon yapılarıyla doğarlar. Beslenmek onlar için haz kaynağıdır, beslenmediği zamansa "anne öl"dür evet bu yüzden sizin yüz vermediğiniz erkekler sizin arkanızdan o zaten yolluydu, şöyle hastaydı böyle namuzsuzdu diyorlar. Ama sağlıklı bir anne, çocuğuyla arasındaki ilişkiyi anne-oğul olarak tutar. Babasını kıskanması normaldir ama oğlunu yanına alıp kocasına, baaak benim oğlum beni daha çok seviyor ver oğlum bir öpücük diyip öperse, yada kocasının yanına gidip kocacım, aşkım, bitanem bak bu benim kocam ben çok seviyorum diyipte oğlunu kıskandırmaya çalışırsa al sana kocaman bir "ödipal kompleks"li evlat, besle büyüt kompleksini, aferin sana annesi!

Birde 3-4 yaşına kadar emzirilen erkekler vardır ki düşman başına, süslüler siz siz olun beğendiğiniz sevgili adayının kaç yaşına kadar emzirildiğini, annesini nasıl gördüğünü nasıl tarif ettirin ve beyninizin bir kenarına yazın. Bu yaşına kadar emen erkek genelde ya narsistlik kişilik bozukluğu yaşarlar ve dünyayı annelerinin memesi olarak görürler. İstedikleri olmazsa eğer annenin memeden kesmesi dönemine döner ve o hazzı elde edinceye kadar sizin istediğiniz "uslu çocuk" olurlar ama memeye ulaşıp hazzı elde ettiklerinde ise, gider başka şeylerle ilgilenmeye oyuncaklarıyla oynamaya başlar, tekrar haz istediğinde kapınızda biterler.

3. oedipus complex.

sanırım oedipus the king adlı esere dayanarak adlandırılmış çünkü orda da oedipus öz babasını öldürüp öz annesiyle birlikte oluyordu/ evleniyordu -bilmeden de olsa-.

freud'un bir teorisidir ve karşı cinsteki ebeveyne aşık olma olarak adlandırılabilinecek bir komplekstir. ki bence gayet de doğrudur.

erkeklerin sevdikleri kadınlarda annelerinin özelliklerini araması, üzüldüklerinde sevdikleri kadının göğsüne kafalarını koymaları gibi şeylerin bundan kaynaklı olduğu düşünülür.

4. edebiyattaki bir başka yansıması içinse hamlet'i inceleyebilirsiniz. prens hamlet'in birçok davranışı ödipal kompleks ile açıklanabilir.

5. Freud bu teorisini Yunan mitolojisindeki Sophokles'e ait Kral Oedipus hikâyesinden esinlenerek adlandırmıştır.

Oidipus kompleksi ya da Oedipus karmaşası, karşı cinsteki ebeveyni sahiplenme ve kendi cinsinden ebeveyni safdışı etme konusunda çocuğun beslediği duygu, düşünce, dürtülerdir.

Öncelikle Bu kompleksinin adını aldığı oidipus'un hikayesini aldığım birkaç kaynaktan derlemek istedim.

Oedipus'un babası Laios,- Thebes'in mitolojik kralı- Pelops'un-Frigya kralı- oğluna tecavüz ettiği için lanetlenir. Lanete göre, Laios'un yeni doğan oğlu Oedipus, babasını öldürecektir.

Bunun üzerine Laios, oğlunun ayak bileklerini iplerle sardırır.- bu yüzden şişik ayaklı olarak adlandırılır- ve ormana terk eder. Ormanda çocuğu çobanlar bulur. Çobanlar bebeği çocukları olmayan Corinth kralı Polybos ve kraliçe Merope'ye (veya Periboea) verirler.

Kral ve kraliçe, Oedipus'u kendi çocukları gibi büyütürler ta ki bir şölende davetlilerden biri oedipus'a evlatlık olduğunu söyleyene kadar.

Bunun üzerine Oedipus Delphoi'ye doğru yola çıkar. Kahin, ona geleceğinden bahseder: Oidipus annesiyle beraber olacak ve kendisine hayat vermiş olan babasının katili olacaktır. Dehşete düşen Oidipus oradan ayrılır. Delphoi'den çıkarken yolda bir arabaya rastlar, arabada yanında da birkaç hizmetçi bulunan bilinmedik yaşlı bir adam vardır. Oidipus arabanın yanından geçmekte iken yaşlı adam onun kafasının orta yerine iki kamçı darbesi indirir. Oidipus hemen sert karşılık verir: Sopası ile ihtiyarı yere yıkar, sonra da tanıkları öldürür.

Yollarda dolanarak Thebai'ye varır. Ancak Eski Yunan şairi Aiskhylos'un da bahsettiği, şehrin dolayında dağlık bir buruna bir canavar, çiğ et yiyen Sfenks yerleşmiştir. Sfenks her gelen yolcuya bilmecesini sorar; hiç kimse bilmeceyi çözemez, o da hepsini parçalayıp yer. Thebaililer her gün agoraya-bir tür şehir meydanı- toplanarak bilmecenin cevabını bulmaya çalışırlar. Kendilerini sfenksten kurtaracak olan kişiye tahtı vereceklerini söylerler.

Oidipus oradan geçerken bilmece ona da sorulur:"O hangi yaratıktır ki bir süre dört ayak üzerinde, bir süre iki, bir süre de üç ayakla yürür ve de, doğa yasalarına aykırı olarak, ayakları en çok olduğu zaman güçsüzdür?"

Oidipus söyle bir düşünür ve yaratığın insan olduğunu söyler: İlk çocukluğunda insan dört ayağı üzerindedir, emekler, daha sonra da iki ayağı üzerinde yürür, nihayet yaşlanınca da bir sopaya-bastona- dayanır. Sfenks sorusunun çözülmesiyle intihar eder. Thebaililer Oedipus'u kral yapar ve kraliçe ile evlendirirler. Oidipus, Iokaste ile evlenmiştir. Ondan Eteokles ve Polineikes adlı iki oğlu, Antigone ve Ismene adında iki kızı olur. Birkaç mutlu yıldan sonra Thebai'da veba salgını yaşanır. Oidipus, Delphooi kahinine danışır; kahin ona orada mutluluk içinde yaşamakta olan günahkarı ülkeden kovmasını önerir.

Oidipus suçluyu cezalandırmaya ant içer. Teiresias'a-kör kâhin- sorar. kahin katilin Oidipus'un ta kendisi olduğunu söyler. o hem katil hem de kendi annesinin kocasıdır. Oidipus araştırır, Laios'un Delphoi'ye giderken öldürüldüğünü öğrenir ve aklına aynı yolda karşılaşıp öldürdüğü yaşlı adam gelir.

Aynı zamanda onu büyüten babası Polybos'un ölüm haberini alır ve haberi getiren ulak Oidipus'a, Polybos'un oğlu olmadığını açıklar. Kehanet gerçek olmuştur. Günahları yüzünden kan ve kedere gömülen, herkes tarafından terk edilen Oidipus artık sadece kör bir dilencidir. Umarsızlık içinde Iokaste'in altın iğneleri ile gözlerini oyar ve kızı Antigone'un izinde yollara düşer. Iokaste de kendisini odasında asar.

Kişilik gelişiminin 3-5 yaş dönemi Freud tarafından fallik dönem olarak adlandırılır.

Freud, bu yaş döneminde erkek çocuğun annesine karşı duyduğu aşk nedeniyle babası tarafından cezalandıracağı korkusu sonucu yaşanan karmaşaya Odipal kompleksi adını vermiştir.

Çocuklar kişisel varlıkları için gerekli olan anne veya baba objeleri ile kendilerini özdeşleştirirler. Var olan çelişkiyi yenmek, arzu ve tehdit arasındaki karışıklığı çözmede hem erkekler hem de kızlar bazı savunma mekanizmaları kullanırlar.

Bu sayede suçluluktan kurtulurlar ve zamanla aile üyelerinin rollerini daha açık bir şekilde kavramaya başlarlar. Ve çocukların ebeveynlerine karşı duydukları bilinçsiz yakınlık ve aynı cinsten ebeveyni kıskanma ve bununla ilgili ruhsal bozuklukları içeren kompleks de çözülmüş olur.