1. halide edib adıvar'ın ingilizce yazdığı sonradan türkçe'ye yine kendisinin çevirerek tefrika şeklinde yayımladığı eser. kitap 1918 sonrası anadolusunda geçiyor. eşi dr. adnan adıvar'la birlikte ankara'da bir araya gelmiş milli mücadele yanlılarının yanına gidiyorlar. bu sırada halide edible birlikte 7 kişi hakkında idam kararı verilmiş durumda. kitapta mustafa kemal'in emir komuta zincirinde yükselişini, komutanların karar alış süreçlerini, halkın istanbul hükümetiyle ankarada oluşan milli mücadele hükümetine bakışını, bilhassa kadınların savaş içindeki durumlarını okuyoruz.
milli mücadele dönemine ait çok fazla anı okumuş olmama ve onların olayın siyasi ve askeri kanadına dair daha çok fikir vermesine rağmen benim okunmasını ilk tavsiye ettiğim kitap budur. çünkü halide edib bir kadın -niyetim cinsiyetçilik değil- ben savaş alanındaki erkeklerin detayları yakalamakta pek usta olduklarını düşünmüyorum(gizlinot: ne anlatıyorlarsa sadece ona odaklı olmalarındandolayı sanırım) ya da henüz karşılaşmadım halide edibi özel yapansa kitabın başında istabuldaki karışıklığı anlatıyor ve o bölümün sonunda küçük oğlum bana artık abisi gibi uzun pantolon giymek istediğini söyledi diyor buradan dönemin büyümekle ilgili anlayışını, kılık kıyafetini, gündelik yaşamı ve dışarıdaki kaos ne olursa olsun çocuğun çocuk olduğunu görüyoruz. sonra araya olaylar giriyor bir sürü şey anlattıktan sonra bir aralık oğluma uzun pantolon diktirdim diyor. bununla beraber kadınlar onu aralarına aldığından kadınların neler yaşadığına tanık olabiliyor.
bu aslında ikinci kitap öncesinde çocukluğunu anlattığı mor salkımlı ev kitabı var hakkında yazabileceğim her şeyi ve fazlasını (yazar: beyaztavsan) yazdığı için (no:378717) ben sadece onun hakkında güzel bir toplumsal inceleme olduğunu söyleyeceğim art arda okunursa çok daha uzun süreli bir dönemin gözleminin yapılabileceğini düşünüyorum.