demir döküm tava

1. Demir döküm tava/tencere nedir? Erimiş haldeki demirin tek parça halinde kalıba dökülmesiyle elde edilen, iyi bakılırsa çok ama çok uzun ömürlü yemek pişirme aracı. 100-200 yıldan bahsediyorum, şaka değil.

Demir, Bilinen en sağlıklı yemek pişirme araçlarından biri. Ancak henüz Türkiye'de hak ettiği değeri görmüyor maalesef. İnsanlar sadece et mühürlemek için kullanılacağını sanıyorlar. Ama her yemeği rahatlıkla pişirebiliyoruz bu tavalarda. Ayrıca kaplamasız olan, ham demir dökümlerde yemeklere yaklaşık 5 mg demir geçişi oluyor, demir eksikliği için faydalı bir pişirme yöntemi.

Ben ilk dökümümü henüz bu konuda cahilken emaye kaplamalı olan lava'dan aldım. Klasik ızgara yüzeyli tava aldım, hiç mi hiç kullanışlı değil benim için. Koydum dolabın dibine. Sonra ham, kaplamasız döküm arayışına girdim, dökümcü baba'yı buldum. Kendisinden 2 tane tava sipariş ettim. Öncesinde ve sonrasında bir sürü soru sordum, hepsini güzel güzel yanıtladı, çok yardımcı oldu.

Kullanmasını, temizlemesini bilirseniz hiç bir zorluğu yok. Doğru kullanırsanız yapışma yapmıyor. Evdeki tüm teflonu graniti çöpe attım. İstisnasız Her gün kullanıyorum. Omlet, menemen, kızartma, ızgara, sote... Aklınıza ne gelirse. Fırına da giriyor ayrıca, ekmek pizza yapan çok, ben henüz yapmadım. Enteresan bi şekilde yemek kokusu da kalmıyor. Mesela balık kızartıyorum ertesi gün tereyağında yumurta yapıyorum. Asla koku kalmıyor. Temizliği de sadece sıcak su ve fırçayla yapılıyor.

Evet biraz ağır alıştığımız tavalardan, ilgi istiyo yıkayıp bulaşıklığa koyamıyoruz. Ama kesinlikle değer. Ben şahsen keyif alıyorum.

Etrafımdaki herkese de uzun uzun anlatarak tavsiye ediyorum, buradaki kardeşlerime de anlatayım dedim o yüzden uzadı biraz. Bir kişiyi daha teflondan, granitten kurtarabilirsek ne mutlu.

2. Kaplamalı ve kaplamasız olarak iki çeşit satılan demirden ağır tavalar (tenceresi de var).

Ülkemizde satılanların çoğu kaplamalı. En yaygını lava ve staub. Bunlarda döküm demirin üzeri neredeyse görünmez bir emaye tabakayla kaplanmış oluyor. Bu sayede yapıştırmıyor, seasoninge ihtiyaç duymuyor ve rahatlıkla yıkanabiliyor.

Kaplamasız olanlar ise daha az bulunuyor. Dökümcü baba veya tleps markalarına bakabilirsiniz. Bunları kullanmak biraz zahmetli çünkü alıştığımız gibi kullanılmıyor. Yıkamıyorsunuz, sadece peçeteyle silerek temizliyorsunuz. Ara ara Seasoning denen yağlama ve ısıtma işlemini uygulamak gerekiyor. Yapışmaz tabakayı kazanması biraz süre alıyor. Yemeklere hafif bir demir tadı geçiyor. Yanlış kullanımda paslanma riski var. Ama yemeğe demir salınımı yaptığı için demir eksikliği çekenlerin demir seviyesini arttırmak için birebir.

Bende lava'nın küçük sahanı, ızgara tavası ve büyük tenceresi var. Tencereye çok ihtiyaç duymuyorum aslında, ağır da olduğu için pek elim gitmiyor. Çelik tencereler de aynı şekilde sağlıklı. Izgara tava eti mühürlemek ve eşit pişirmek için güzel. En çok kullandığım ise sahan, bunda özellikle sıcak kahvaltılık (sucuk, hellim, vs) veya sıcak meze (karides vs) yapmak süper oluyor çünkü çok uzun süre sıcak kalıyor.

Bir de tleps'in kaplamasız düz tavası var. Bunu da demir eksikliğimi gidermek için aldım. Sote gibi yemekleri ya da kızartmaları yani yapışma ihtimali daha az olan yemekleri bunda yapıyorum.