1. 30 gunden daha uzun bir zaman diliminde, 3 veya daha fazla kisiyi olduren ve cinayetler arasinda bekleme donemi olan kisiler seri katil olarak adlandirilmistir. Bir anlik cinnetle ayni gun cinayet isleyen kisiler bu gruba girmez. Kurban sayisi 10larca olsa da seri katil degillerdir.
Cinayetleri cogunlukla tanimadigi kisileri kurban secerek islerler ve cogu zaman cinsel motive icerir. Hepsi deli degildir ve arastirmalar sonucu ortak bazi ozellikleri oldugu kesfedilmistir.
Seri katillerde Macdonald uclemesine yaygin olarak rastlanir. Cogunlugu kucuk yaslarda hayvanlara eziyet etmis, yatak islatmis ve ates takintisi gelististirmistir. Cocuklugunda cinsel tacize ugrayan seri katillerde , bunun canavara donusmesindeki sebeplerden biri oldugu dusunulmektedir. Bir cogunun aile iliskileri ya iyi degildir yada ebeveynlerinden birine asiri bir sevgi/takinti veya nefret gelistirmistir. Bunlarin disinda duzgun bir hayati, evliligi, isi hatta cocuklari olan disaridan normal bir insan izlenimi cizen seri katillere de cok rastlanir . Bir cogundan hic suphelenilmemistir.
Rostov canavari Andrei Chicatilo yakalandiginda torun sahibi , ogretmenlik yapmis , saygin bir vatandasti. Evliydi ve karisi cinayetlerine devam ettigi yillar icinde bir kez bile kocasindan suphelenmedi. Komunist partiye uyeydi bu yuzden iyi bir yurttas izlenimi vermis ve polisten cok kez kacmisti( Kendisini anlatan citizen x filminde "yurttas chicatiLo" olarak tanimlanir).ogretmenlik yaptigi sure boyunca yasi kucuk ogrencilerini taciz ettigi icin cogu kez okuldan uzaklastirma almis fakat idarecilerin okulun adini kotuye cikarmamak icin her hangi bir suc duyurusunda bulunmamasindan dolayi yakalanana kadar karanlik gecmisi maalesef gun yuzune cikmamistir. Cinayetler sirasinda ulkesi komunist rejimle yonetiliyordu ve Batinin vebasi olarak gordukleri seri katil tanimi rus polisi icin oyle yabanciydi ki , bir canavarla yanyana yasadiklarini uzun sure inkar etmis , halka bir seri katilin varligindan bahsetmemislerdi. Chicatilo yakalandiginda polis kisa sureli bir sok yasamis, aradiklari katilin bu aksak, yaslica adam olabilecegine inanamamistir. Ardindan gelen uzun itiraflardan sonra Chikatilo, isledigi korkunc suclardan kurtulmak icin deli taklidi yapmaya calissa da , mahkeme planlayarak, hesaplayarak eylemde bulunabildigine bu sebeple cezai ehliyeti olduguna karar vermistir. Hepsi vahsice islenmis 53 cinayetten sorumlu oldugu kanitlandi ve idam edildi.yaklasik 12 yillik bir vahset ve insan avindan sonra. Kendi kisisel fikrim izledigim, gordugum, okudugum onca seri katil arasinda en korkuncu , en canavar olanlardan biridir.
Gary Ridgway uc kez evlenmisti ve cocugu vardi. Oyle dindardi ki kilisede cok kez duygulanip agladigi gorulurdu. İyi bir insan izlenimi veriyordu ve son karisinin yillar sonra acikladigi uzere hic suphelendirecek bir davranisi olmamisti. Esi, Ridgway'in Aile yasantisinda karisina deger veren , dindar biri oldugunu soyledi. İc dunyasinda ise Hayat kadinlarindan nefret ediyordu , gunahlarini onlara odetmek istiyordu fakat bir yandan onlarla iliskiye girmeyi de istiyordu. Hayat kadinlari kendisinde saplanti halini almisti. Maalesef uzun sure kimligi belirsiz kaldi. 20 yil sonra yakalandiginda 49 u kanitlanmis 71 cinayetle suclandi. Bu da onu Gectigimiz yillarda yakalanan eski boksor Samuel Little a kadar amerikanin en cok cinayet isleyen seri katili yapiyor. (Little in iddialarinin bir kismi dogrulandi.) Ridgway yaptigi anlasma ve itiraflar sayesinde idam cezasi almadi. Mahkeme sirasinda butun kurbanlarinin aileleri kendisine lanetler yagdirirken duygusuz, bombos, karanlik bir ifadeyle tepkisiz kalmis , bir kurbaninin babasi kendisini affettigini acikladiginda ise ilk kez duygu ve pismanlik belirtisi gostermis gozyaslarina bogulmustur. İzlemenizi tavsiye ederim( youtube da gary ridgway mahkeme yazarsaniz cikar) .
Gary ridgway henuz kim oldugu bilinmez ve kurbanlarinin cogunu attigi nehirIn isminden yola cikilarak Green River katili olarak anilirken , yakalanma surecinde bir baska seri katil Ted Bundy idamdan kurtulmak icin polislere kendisiyle ilgili yardim etmistir." Bir seri katili sadece bir seri katil anlar". İlginc bir sekilde Ted Bundy green river katilini tanimlarken tahminlerinde hic yanilmamisti. Gercekten katilin her hareketini anliyor ve taniyordu.Bundy' nin tavsiyelerine dogru sekilde uyulsaydi Ridgway cok daha once yakalanmis olacakti.
Ted Bundy seri katiller arasinda en bilinenlerden biridir. Hukuk egitimi almis, Sosyal , gelecegi parlak , hos gorunumlu ve basarili biri gibi gorunurken acimasizca genc kizlari katletmistir. Seri katil temali filmlerin cogunda yakisikli , soguk kanli katil karakterlerine ilham verdi. Motivasyonu cinsellikti ve kurbanlarini tek tip kadinlardan secmisti. Uzun kahverengi sacli yani kendisini terk etmesini bir turlu hazmedemedigi eski sevgilisi gibi kadinlar..
Polisin elinden uzun zaman kacti hatta hapisten kacmayi da basardi. Yeniden yakalanmadan once cinayet cilginligina devam etti. Narsist emareler gosterir , oyle ki dunya uzerinde kendisinden daha iyi bir avukat olacagina bile inanmaz kendi savunmasini kendi yapmayi talep eder. Bu istek Mahkemece kabul edildi ve Ted kacabilmek icin kolay bir yol bulmus oldu. Kutuphanede mahkeme izniyle Dava icin calisirken acik pencereden atladi ve korkunc eylemlerine devam etti. yakalandiginda bu kez idam cezasi aldi. Amerikada oyle nefret edilir ki idam edilecegi gun hapishanenin onu insan seliydi.kalabalik hep bir agizdan kutluyordu : "Burn Bundy Burn!" Ted son ana kadar idamdan kurtulmak icin cabalamis hatta bedeni bulunamayan kurbanlarinin ailelerine yardim dahi teklif etmisti. Tum cabalarina ragmen basarili olamadi.midesi kaldiracaklar icin : netflix - Ted bundy (conversations with a killer.) Ted Bundy' nin orjinal kayitlarindan olusan bir belgesel.
Seri katillerin bir modus operandisi vardir. Cinayetleri birbirine ve tek kisiye baglayan katilin
Ortak davranislari. Modus operandi bir kimsenin calisma bicimi , bir aliskanligini tanimlamak icin kullanilir. Modus operandi zincirleme suclari birbirine baglamayi saglar. Oldurme bicimi, bir katile has davranislar , kurbana karsi tutumu vs. Daha basit bir deyisle olay yeri katil hakkinda cok sey anlatir. Modus operandisi ile polis katili "Bu o!" Olarak tanimlar. Hergun bir cok cinayet islenen , bir cok seri katil barindiran bir yerde bu suclari birbirine baglamak sanildigi kadar kolay degildir. Olay yeri ve katilin modus operandisindan yola cikarak kriminal profilleme de yapilabilir. Kriminal profillemenin oneminden birazdan bahsedecegim.
Seri katillerin cogu polisle alay etmeyi sever. Sanildiginin aksine bir cogu yaptigi isi gizlemekten keyif almaz. Bilerek veya farkinda olmadan Kendisini gosterecek , digerlerinden ayiracak bir takim ipuclari birakirlar. Bunlar katilin modus operandisidir. seri katiller kendilerini tanri mertebesinde gorurler , onemli olduklarini hissetmek ve herkesin kendisinden bahsettigine emin olmak isterler. Yakalanmadikca daha fazla hata yaparlar.hala yakalanamamis , kim oldugu bulunamayan Zodiac katili 60 larin sonunda teror estirmis ozellikle ciftleri hedef almis ve cinayetlerden hemen sonra polise kimligini gizleyerek cinayet yerlerini bildirmistir. Bugun hala bir kismi cozulemeyen sifreli mektuplar gondermis ve kendisini yakalayamadiklari icin polisle dalga gecmistir. Yarim yuzyildir kim oldugu hala bilinmiyor.
Bir baska seri katil ve kendine verdigi isimle BTK killer , cinayetlerden sonra polise ve gazetelere alayci mektuplar gondermis ve cinayet detaylarindan bahsetmistir. yillar sonra hala yakalanamamisti , medyanin ilgisi git gide azalmis ve bu onu sinirlendirmisti. Kendisinden nasil bahsetmezlerdi? Polise gonderdigi mektuplarda ilgi istiyordu. Ondan bahsedilmesi icin kac kisiyi daha oldurmesi gerektigini soruyordu. Yillarca polise itiraflarini ve kurbanlarindan aldigi esyalarin bir kismini mektuplarla ulastirdi. Yakalanisina sebep 2005 te gonderdigi mektuptan cikan disketti.sildigini sandigi bir belgede izine rastlandi ve BTK asil adiyla Dennis Rader yakalandi. Cinayet motivasyonu sapkin cinsellikti.
Seri katiller basli basina deniz derya bir konu ve criminal minds her zaman ilgimi cekmistir. En zorlu davalardir cunku katil ve kurban arasinda genelde bir bag yoktur. Rastgele ve planli islenmis olabilir. Bu durumda devreye kriminal profilleme girer. Katilin modus operandisina , cinayetler arasinda baglantilara ve ipuclarina bakarak kisi hakkinda ayrintili bir inceleme olusturulur. Ornegin kisinin yas araligi , evli veya bekar olusu , calisip calismadigi veya yaptigi is gibi. Hemen herkesin bildigi Karindesen Jack' in bir doktor olmasindan suphelenilmisti. Yalnizca bir doktorun sahip olabilecegi anatomik bilgisi vardi.Andrei chicatilonun ise iktidarsiz olabilecegi kriminal profilleme ile belirtilmis ve yillar sonra yakalandiginda rapora buyuk olcude benzedigi gorulmustur. Bu acidan kriminal profilleme seri katil vakalarinda cok onemlidir fakat her zaman sonuca goturmez. Elde bir supheli olmadan ise yaramayabilir.Mindhunter dizisini izlediyseniz orada cok konu ediliyor zaten.
Bir cok seri katilin yillar sonra yakalanabilmesini saglayan asil teknoloji DNA dir. DNA genetik secereyi supheye yer birakmaz bir halde sunar. Her temas bir iz birakir , dna' nin transfer olmamasi neredeyse imkansizdir.ilk kez seksenlerde bir davayi cozmek icin kullanilmistir ve bugun Amerikada DNA veritabanlari vardir. En kucuk bir suc kaydinda dna niz alinir. Hatta sizin degil bir akrabanizin dna si bile sizinle iliskilendirilebilir ( genetik aktarim). Dna gonullu olarak verilmelo veya suc islemis olmak gerekir. Isimsizde olsa dna bir gun kimligini belirlemek umuduyla titizlikle saklanir. Siz ya da bir akrabaniz.. Yakin zamanda yakalanan De Angelo , bir akrabasinin kendi soyagacini bulabilmek icin dna bilgilerini internete girmesiyle yakalandi. Buyuk oranda eslesme goruldu ve katil 10 larca yil once seri tecavuzler ve cinayetlerden aranmis , polisten kacmayi basarmisti. Ironik olarak Kendisi eski bir polistir. Dna teknolojisi ve suc dunyasindaki kesfinden once kan grubu da adli vakalarina cozulmesinde belirleyici olarak kullaniliyordu. Rus Andrei chicatilo kan grubundan dolayi yillarca polisten kacabilmisti. Milyonda bir gorulen kan testi ile meniden alinan ornegin uyusmamasi ile chicatilonun sansi yaver gitmie ve yillarca halihazirda seri katiller konusunda deneyimsiz olan rus polisinden kacmasini saglamisti. O zaman rus polisi boyle birseyin mumkun olabilecegini bilmiyordu
. Son yillarda dna icin bazi tartismalar yapiliyor. Kisinin genetik kimlik sifresinin alinmasi insan haklarina aykiri goruluyor. Bu sebeple dna almak icin bazi kurallar var. gonul rizasi olmasa da disarida terk edilen dna nin alinmasi yasal. Yani Bir supheli dna ornegi vermeyi reddetse de , cope attigi , disarida yiyip ictigi herhangi birseyden dna sinin alinmasi mumkun. Baska bir ornekte Yillar once seri tecavuzlere karismis bir suclu, on yillar sonra bir akrabasi kirmizi isikta gecince dnasi aliniyor ve kisinin kimligi ortaya cikiyor. Akrabalar arasi dna gecisi sayesinde yillar sonra faili mechul davalari cozulebiliyor. Sevil atasoy un bir yazisinda bu olaydan bahsedilmisti.
Seri cinayet vakalari oldukca karmasik ve az delil ile cozmesi cok zor oldugundan, katilin hata yapmasi beklenir. Maalesef bu da daha cok kurban demek oluyor.
Olay yeri incelemesi cok onemlidir zira 50 yil sonra bile olay yerinden alinan onemsiz gorunen bir degilden dna elde edilebilebiliyor. Dna yillardir var hala neden bazi soguk davalar cozulemiyor diyebilirsiniz. Dna teknolojisi ilk kesfedildiginden bugune de oldukca gelisti. Artik kucucuk bir dna bile katilin kimligini ortaya cikarmaya yetebiliyor. 2000 lerin basinda bile bu teknolojiye bu gunki yetkinligiyle sahip degildik. Dogru bir sekilde olay yeri incelemesi yapilamamis veya saklanmamis olabilir. Dna den habersizken neyin sizi katile goturecegini bilemeyebilirdiniz. Bunun disinda elinizde bugun dna si alinabilecek bir delil var olsa bile ne katilin ne bir akrabasinin henuz suc kaydi olmayabilecegi gercegi var. bir davanin uzerinden uzun yillar gecmis olmasi ne yazik ki isleri daha da zorlastiriyor. Tum bunlara ragmen Son yillarda bu sayede bir cok soguk dava (sogumus, uzerinden yillar gecmis ve herhangi bir sonuca ulasilamamis) dahi cozuldu ve yuksek teknoloji ile seri katil tanimi gitgide tarihe karisacak gibi gorunuyor. Maalesef Dna veritabaninda gorece suc islememis , sicil kaydi temiz birinin genetik kodu yoktur. Gen aktarimi bu durumda devreye girer.
Unutmadan seri katil tanimi ilk kez Ted Bundy icin kullanilmis ve literature girmistir. Oncesinde bu tanimlama yapilmamaktaydi( ilk seri katil Ted Bundy degildir ama seri katil tanimi ilk kez onu tanimlamak icin kullanilmistir)
Not: alinti degildir. Ukte idi.
queendamon