unorthodox

1. 2020 yapımı yeni yayınlanmış bir netflix dizisi. New York ve Berlin'de geçmekte. 4 bölümlük mini bir dizi.

Esther, 19 yaşında bir yahudi'dir. doğru tanımı kültürü tanımadığım için bilemiyorum ama aşırı şekilde uyguluyorlar. genç yaşta evleniyorlar ve bolca bebek yapıyorlar. Esther, bunları sorguluyor ve Berlin'e kaçıyor, maceraları başlıyor.

yahudi kültürünü tanımak için güzel bir dizi. sanırım dizide İngilizce, almanca ve yidce kullanılıyor.

--bayağı spoiler--

diziyi izlerken ehh oldum çünkü bunaldım. dizi kötü olduğu için değil, cemaatlerinin verdiği kurallardan.

kadınlar, erkekler genç yaşta evleniyorlar. aşk yok. cemaat buluyor ve evleniyorlar, eğer aileler karar verirse.

Esther ve yunky de böylece evleniyorlar.

yatakları ayrı. daha önce musevilikte nida/nidah olayını duymuştum ama bu kadar detaylı bilmiyordum. regl döneminde seks yok, ondan sonraki bir haftada da seks yok. o dönemde kadın ve erkek farklı yataklarda yatıyorlar. Kadın doğrudan erkekle temas kuramıyor, bardak dahi uzatamıyor önce başka yere koymalı erkek öyle almalı.

dizide de iki yatakları var zaten. yıkanmaları vs her şeyleri bir abartı, rahat bi hayat yok yani.

ön sevişme vs hak getire. direkt penetrasyon var. Esther yapamıyor zaten. evlenince kadınlar saçlarını kesiyor çünkü kimse göremez artık. Ya peruk ya da örtü kullanıyorlar. Kadın ve erkek stilleri değişik.

okumuyorlar, kadınlar müzik aleti VS çalamıyor, akıllı telefon, TV vs yok zaten. tek amaç bolca bebek. robot gibi bir yaşam.

Esther de bunları sorgulayıp, Almanya'ya kaçıyor. diziye eleştiri olarak, Esther tüm bu kapalı yaşama rağmen yabancı olduğu bir ülkede hemen arkadaş ediniyor. peşlerine gidiyor. burs kovalıyor şansı yaver gidiyor. bir çevre ediniyor, sevişiyor... karakterimiz henüz 19 yaşında, hayatı boyunca çevresinden çıkmamış bir kadın. nasıl bu kadar cesurca her şeyi yapıyor bu biraz tuhaf. ama mini dizi olduğu için hızlıca akmış.

kocası yunky'e biraz üzüldüm ama bizim Türk erkeklerimiz gibi anacı bir erkek. seks hayatıdır, evlenmesidir, boşanmasıdır hepsini adamın anası karar veriyor. Esther vajinismus mu ki bence değil ama herkes biliyor bunu. Esther yatakta çok kişi olmasından rahatsız.

adam da fark ediyor da... geçiyor işte iş işten.

----- spoiler - - - -

böyle 4 bölümlük bir hikaye.

Ben beğendim. en azından başı sonu belli, evet eleştirecek şeyleri var ama yine de farklı bir kültürü tanıma açısından izlenilebilir buldum. hızlı da akıyor açıkçası.

öneririm.

2. dün izleyip hemen bitirdiğim bir mini dizi. yahudilerle ilgili her şeyi izleyen ben kitlenip izledim bunu da. ondan öncesinde de hali hazırda yine netflixte shtisel diye yahudilerle alakali bir dizi izliyordum ancak pek sarmamıştı. konusu itibariyle zaten alakasızlar. ancak unorthodox kesinlikle izlemeye değer bir dizi. yok ya olmaz öyle şey diye hayallerimi imkansiz gibi gören beni de uyandirdi. kadın erkek fark etmez başta gençler olmak üzere herkesin izlemesi lazim bence. karakterler açısından moische karakteri kesinlikle başarılıydı. müzik hocalarını da daha fazla görmek isterdim. umarim böyle bitmez ve tek bölümlük bir şey de olsa her şeyi tamamen açıklayan bir son getirirler bu diziye.

yael isimli karakterin zaten kötü şeyler yaşadığını bildiği halde kızın üzerine sürekli oynamasi aşırı gerçekti. insanlar gerçekten böyle çünkü.

3. Deborah Feldman'ın biyografisini önce kitaba aktarması sonrasında ise ekranlara sunması sonucu ortaya çıkmış mini dizi. Bir kültürü tanımak adına aydınlatıcı olsa da dünyanın neresinde olursa olsun kadına uygulanan şiddet ve psikolojik etkileri aynı oluyor maalesef. İzlerken çokça psikolojik şiddet ögesini de hissetmek bu yüzden zaten. Dizi sonundaki kamera arkası görüntüler ise diziye dair pek çok aydınlatıcı bilgi içeriyor hikayenin kahramanı ile birlikte. Bunun dışında alt yapısında da büyük oranda kadın eli olduğunu görmek mümkün.

Yalnız izlerken ister istemez kendi kültürünüz ile karşılaştırma yaparken kendinizi bulmanız olası. Zira bizde de benzer yanlar mevcut örf adet açısından ve kadına yaklaşım açısından ele alırsak. Ve tek bir sahnede dağılıp parçalandım. Kendimi tutamadım, ağladım. Regl döneminizden sonra izlemenizi tavsiye ediyorum, en azından o hassaslık döneminden kurtulmak adına. Başarılı bir yapım, başarılı oyunculuklar. Kıyafet ve dil açısından da zengin bir anlatım olmuş, merhaba tebrikler.

4. ülkemizde tonla ultraortodoks müslüman olduğu için seküler türk izleyicisinin beğenisini toplayan dizi. Hepimizin ciğeri sızladı sayesinde.

oradaki haham ile cübbeli ahmet hocanın gözümde hiçbir farkı yok. sokakta nasıl şalvarlı takkeli birisi bende tiksinti uyandırıyorsa o hasidik şapkalı lüleliler de bende aynı tiksintiyi uyandırıyor.

Bu diziyi izlemeden önce, eğer musevilik - özellikle hasidiler - hakkında pek bir fikriniz yoksa önce çok az araştırma yapın. vikipediden biraz okumak yeterli olacaktır. O zaman daha fazla keyif alacaksınız.

5. Çok beğenerek izlediğim mini dizi. Gerçek hikayeden diziye çevrilmiş olmasının yanısıra anlatım tarzı, duyguların geçişi de çok gerçekçi. Başroldeki kız oynamamış, yaşamış resmen. her duygusu ekrandan geçiyor. Baskıcı düzen, din, yaşama amacımız, kadın-erkek eşitliği, ırk, millet, tarih ve daha bir çok konuya sıkmadan ama kafa yoracak şekilde değiniyor dizi. İzlerken bilmediğim kavramları durdurup googledan araştırdım ve çoğu adetlerini hayretle okudum. Maalesef bizim de benzer baskıcı ve kadını değersiz gören anlayışımıza çok uzak değil dolayısıyla izlerken empati kurmanız da kolay oluyor. 

6. izledikten sonra bana bir güç geldi. istediğim her şeyi deneyebilirim, başarılı olur muyum tartışılır ama bir yolunu bulur olmadı kendimi bulurum diye. Sonuçta tüm denemeler bizi kendimize yakınlaştırıyor. Kısacası çok güzeldi.

7. dün gece başlayıp bitirdiğim ve gerçekten çok beğendiğim mini dizi.  her ne kadar eşitliğin hakim olduğu bir ailenin içinde büyümüş olsam bile hasidik cemaatinin baskıcı düzeni, kadınları okutmayıp onları birer doğurma makinesi gibi görmesi bana ülkemizin aşırı dinci kesimini çok anımsattı ve aslına tam olarak bu yüzden dizi beni kendi dünyasına daha çok çekti. dizide aşırı uç şeyler(gizlinot: esther’in daha önce dışarı dünya hakkında hiçbir şey bilmemesine rağmen berlin gibi büyük bir şehire hemen ayak uydurabilmesi, okulda yatmasının başını belaya sokmaması vs ) olsa bile benim gözüme bu durumlar izlerken çok batmadı.

  ..........spoiler..........

beni en etkileyen sahne ise esther'in yidişçe şarkı söylediği kısımdı. o sahneden final sahnesine kadar aralıksız ağladım.