1. Kısaca tanım: polonyalı yazar andrzej sapkowski´nin ürettiği 5 kitaplık seri, kısa hikayelerin derlendiği 3 kitap bulunmakta. cd projects tarafından kullanım hakkı satın alınıp oyuna dönüştürülen ve serinin 3. cu oyunuyla 2015 yılının en iyi oyun ödülünü alan oyun. şu aralar netflix tarafından dizi yapım aşamasında (deneme bölümü için senaryonun yazımı bitti sadece, oyuncular hala ortada değil.).
Hikaye çoğunlukla Geralt of Rivia, the witcher (efsunger- işte bu nedenle çevirileri beğenmiyorum. hoş okuduğum da ingilizce çevirisi.) üzerinde dönmekte. Efsungerler çocukken okula (efsunger okulu) alınıp çeşitli mutasyonlara maruz bırakılan insansı mutantlar. 10 çocuktan 3´u (bazı yerlerde 1 diye geçiyor ama kısaca yarısından az) bu deneylerden sağ çikip efsunger olabiliyor. her hikayedeki gibi bizim efsunger biraz özel; yapılan deneylerden normalın üstünde bir perfomansla sağ çiktiği için üzerinde ekstra deney yapılmış ve bundan dolayı vücudundaki pigmentleri kaybetmiş (white wolf - beyaz kurt lakabı kürt okulundan ve beyaz saçlı olmasındandır.). Efsungerler kedi gibi dikey göz bebekli, insanüstü hiza, iyileşmeye ve güce sahip mutantlar ve insanların hayatını tehdit eden yaratıklara karşı savaşıp para kazanmaktalar. Deneyler sonrası insanı duygularının bir çoğundan arındıkları için korku, endişe vs. gibi durumlara girmeden yaratıklarla savaşmaktadırlar.
Hikayenin geçtiği evrende birçok ırk bulunmakta; efsungerler, yaratıklar, insanlar, büyücüler, elfler, cüceler vs. Hepsini tek tek kısaca ele almam gerekirse;
-Büyücüler: büyü yapma yeteneği olup bunun üzerine eğitim alanlardır. hikayedekilerin çoğunluğu insan ırkından olsa da, elf ırkından büyücüler de bulunmakta. Ana hikayenin ortasında bulunan büyücüler: Yennefer of Vengerberg, Triss Merigold ve Vilgefortz.
-Druidler: büyü yeteneği olmasına rağmen eğitim almayan, kendilerini doğanın dengesini korumaya adayanlar olarak tanımlayabilirim. Vilgefortz mesela çocukluk yıllarını druidlerle geçirmiştir.
-Cüceler: çoğu fantastik öyküde olduğu gibi cüceler bu hikayede de dağlarda, maden yakınlarında yaşamakta. Öyküde Geralt´in arkadaşları olarak geçen Zoltan Chivay ve Yarpen Zigrin insanların çoğunlukta olduğu krallıklarda, para kazanmak için (altın ejder) ya da savaştan kaçmak için yoldayken görürüz.
-Elfler: Biraz lotr vari olan bu ırk kendi içerisinde gruplaşmaktadır. Efsünger´in geçtiği evrende bulunanlar Aen Seidheler lotr´den aklımızda canlandırabileceğimiz elflerdir. İnsanlara göre üremeleri oldukça yavaş olduğu için insanlarla ilişkiye girip yarı elf ya da çeyrek elf diye tabir edilen insanların ortaya çıkmasına ön ayak olmuşlardır. (gizlinot: Yennefer çeyrek elftir. ) Hikayedeki bazı önemli Aen Seidheler; Francesca Fındabair, İthlinne ve Schirrú
Aen Elle denilen elfler ise Aen Seidhe´den biraz daha farklı olup, başka bir dünyada yaşamaktadılar. Aen Seidheye göre daha uzun ve büyükçeler. Yaklaşık 1500 yıl önce gerçekleşen "Conjunction of the Spheres" (gizlinot: kürelerin çakışması? ya da gezegenlerin çakışması?) olayından önce dünyalar arasında gezinebilirken, sonrasında kendi dünyalarında hapsolmuşlardır. Beyaz don (gbkz: white frost) adı verdikleri felaketin dünyalarına gelip herşeyi yokedeceğini düşündükleri için dünyalar arasında gezinmenin yolunu aramaktalar. Hikayede çoğunlukla adı geçenler; Avallac´h, Eredin Bréacc Glas, Auberon Muircetach ve Lara Dorren.
-İnsanlar: çoğu orta çağ dünyasında olduğu gibi birbirleriyle savaşan krallıklar bulunmakta. Hikayenin ortasında bulunan krallıkların bazıları; Nilfgaard (aslında imparatorluk kendisi), Cintra, Temerian ve Skellige.
5 kitaplık serinin hikayesini kısaca özetlersem; Efsunger Geralt, cintra kraliçe calanthe tarafından davet edildiği bir yemekte yardımlarından dolayı kendisine bir dilek hakkı verilmekte ve bunu "Law of Surprise"´a bağlı olarak kraliçenin kızı Pavetta´nın doğacak ilk çocuğunu (ki o sırada kimse hamile olduğundan haberi yok) kendisine verilmesi (erkekse yanına alıp efsunger yapmak amacı) olarak kullanmakta. Sorun şu ki Pavetta dünyaya bir kız getirmekte; Cirilla Fiona Elen Riannon (kısaca Ciri). Geralt doğan bebek kız olduğu için pek umursamamakta ama sonradan kader, kısmet derken Ciri ile yolları kesişmekte. Annesini ve babasını bir gemi kazasında kaybeden Ciri´yi anneannesi olan Cintra kraliçe Calanthe yetiştirmekte. Fakat Nilfgaard imparatorluğunun agresifçe yürüttüğü toprakları genişletmek siyaseti nedeniyle Cintra krallığı, Nilfgaard imparatorluğunun eline geçmekte (kraliçe burada hayatını kaybediyor). Sokaklarda savaş mağduru olarak dolanırken Ciri bir şekilde Geralt ile yolları tekrar kesişiyor ve Geralt sonunda kaderinden kaçmayı bırakarak Ciri´yı yanına alıyor.
Bu arada eklemem gerek bir bilgi de Ciri özel bir elf soyundan gelmekte. Bu nedenle kendisi hem zamanı hem de uzayı dilediğince bükebilmekte (bir başka adı da Lady of Time and Space). Bu özel güçlerinden dolayı Aen Elle elflerinden tutun Nilfgaard imparatorluğuna kadar herkes Ciri´nin, daha doğrusu onun güçlerinin peşinde. İlk başta Geralt Ciri´yi bir efsunger gibi yetiştirmeye çalışsa da, Ciri´nin arada girdiği translar sonucunda gücünü bastıramadığını anlayıp yardım etmesi için tanıdığı iki büyücü olan Triss Merigold ve Yennefer of Vengerberg´den yardım ister.
Sanırım burada durmam en doğrusu çünkü kitabı okumak isteyenlerin keyfini bozmak istemem. Oyunlar kitapların anlattıkları hikayelerin sonrasında gelişmekte. Yani aralarında gidişat açısından pek paralellik yok. Elbette kitaptaki gelişen olayların ve kişilerin üzerine kurulu olarak ilerlemekte. Bildiğim kadarıyla dizisi kitapta anlatılanlara göre yapılmakta.
Fantastik serilerden hoşlananlar için güzel bir seri, kesinlikle tavsiye ederim. Benim icin su gibi akıp gitmişti. Yalnız kronolojik olarak okumak isterseniz serinin öncesinde yayınlanmış olan kısa öyküler kitaplarını okumanızı tavsiye ederim. Yoksa seriyi okurken takip edebilmek açısından zorluk çekebilirsiniz. En son yayınlanan, 3. kısa öykü kitabı henüz türkçe´ye çevrildi mi emin değilim ama onu seriden sonra okuyabilirsiniz.
ukte: (yazar: navywoman)